ಲೇಖನ: ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯವು ದೀರ್ಘಾಯುವಿಗೆ  ಪೂರಕವೇ ? 

ಆರೋಗ್ಯದ ವ್ಯಾಖ್ಯೆ: ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಆರೋಗ್ಯದ ವ್ಯಾಖ್ಯೆಯನ್ನು ಮೊದಲು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ :. ಆರೋಗ್ಯವು ಕೇವಲ ನಿರೋಗ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿರದೇ, ದೈಹಿಕ, ಮಾನಸಿಕ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಆರೋಗ್ಯಯುತ ದೇಹ ಸ್ಥಿತಿ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಈ ವ್ಯಾಖ್ಯವನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿ ಆದ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಕೂಡ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಆರೋಗ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯ ಅಡಕವಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯವೆಂದರೆ ಕೇವಲ ದೈಹಿಕ ಆರೋಗ್ಯವೆಂಬ ಭಾವನೆ ಬೇರೂರಿದೆ . ಆರೋಗ್ಯವ ತಾವು ಸೇವಿಸುವ ಆಹಾರ, ಪೋಷಕಾಂಶಗಳು ,ವ್ಯಾಯಾಮ ಹಾಗೂ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಇವುಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಎಂಬ‌ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಇದೆ. ಮಾನಸಿಕ, ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಆರೋಗ್ಯದ ಭಾಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ.

ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ವೆಂದರೇನು ?

ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯವು ಮಾನಸಿಕ ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಜನರು ಜೀವನದ ಒತ್ತಡಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು, ಅವರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಲು, ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕಲಿಯಲು ಮತ್ತು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಅವರು ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.  ಇದು ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿದ್ದು, ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು, ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಮತ್ತು ನಾವು ವಾಸಿಸುವ ಜಗತ್ತನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ನಮ್ಮ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಆಧಾರವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯವು ಮೂಲಭೂತ ಮಾನವ ಹಕ್ಕು. ಇದು ವೈಯಕ್ತಿಕ, ಸಮುದಾಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಎಂದರೇನು

ಸಾಮಾಜಿಕ ಆರೋಗ್ಯವು ನಿಮ್ಮ ಸಂಬಂಧಗಳು ಮತ್ತು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಸಂವಹನಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಜೊತೆಗೆ ವಿವಿಧ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವ ನಿಮ್ಮ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.  ಇದು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು, ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಸಂವಹನ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಇತರರೊಡನೆ ಬೆರೆತು , ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ  ಭಾವನೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.  ಸಾಮಾಜಿಕ ಆರೋಗ್ಯವು ಒಟ್ಟಾರೆ ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಮಾನಸಿಕ, ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು.

 ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯವು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಮಾನಸಿಕ ಹಾಗೂ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯಗಳ ಮಧ್ಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುವುದು ಕಷ್ಟ.

ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯ (Emotional Health) ಎಂದರೇನು ?

ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವು ನಿಮ್ಮ ಭಾವನೆಗಳ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ನೀವು ಎಷ್ಟು ಚೆನ್ನಾಗಿ ನಿಭಾಯಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ನಿಮ್ಮ ಭಾವನೆಗಳ ಅರಿವು, ಒತ್ತಡವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.  ಒಟ್ಟಾರೆ ಯೋಗಕ್ಷೇಮಕ್ಕೆ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಸಂಬಂಧಗಳು, ಕೆಲಸ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ..

ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ?

ಸಂಪೂರ್ಣ ಆರೋಗ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ.  ಇದು ನಿಮ್ಮ ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.

1.ದೈಹಿಕ ಆರೋಗ್ಯ: ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಒತ್ತಡ (Stress), ಆತಂಕ ( Anxiety) ಮತ್ತು ಖಿನ್ನತೆಯು ( Depression ) ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ( Immunity) ಯನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ನೀವು ಅನಾರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ರೋಗಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಒಳಗಾಗಬಹುದು.  ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವು ರೋಗನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ದೈಹಿಕ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.

2.ಸಂಭಂಧಗಳು (Relationships ) : ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವು ನೀವು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಹೇಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತೀರಿ? ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ.  ಉತ್ತಮ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಆತ್ಮೀಯ ಸಂಬಂಧಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು, ಆದರೆ ಕಳಪೆ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವು ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಹದಗೆಡಲು ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಅಥವಾ ತಗ್ಗಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆ(Social isolation) ಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.

3.ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ:ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವು ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯದೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟವಾದ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ.  ಕಳಪೆ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವು ಖಿನ್ನತೆ ಮತ್ತು ಆತಂಕದಂತಹ ಮಾನಸಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು, ಆದರೆ ಉತ್ತಮ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವು ಈ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

4.ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟ: ನಿಮ್ಮ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವು ನಿಮ್ಮ ಒಟ್ಟಾರೆ ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.  ಉತ್ತಮ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ತೃಪ್ತಿ, ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಆನಂದ ಮತ್ತು ಉದ್ದೇಶಗಳ ಸಾಧನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.

5.ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವುದು: ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಆರೋಗ್ಯವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಉದ್ಯೋಗ ನಷ್ಟ, ಅನಾರೋಗ್ಯ ಅಥವಾ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು , ಜೀವನದ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸಜ್ಜುಗೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ.ಅವರಲ್ಲಿ ಜೀವನದಲ್ಲಿಯ ಹಲವಾರು ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದ ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ, ಧೈರ್ಯ ಹಾಗೂ  ಸ್ಥೈರ್ಯಗಳಿದ್ದು ಹಿನ್ನಡೆಗಳನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯುಳ್ಳವರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.

 ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವು ಸಂಪೂರ್ಣ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿದೆ, ಇದು ನಿಮ್ಮ ಜೀವನದ ಹಲವಾರು ಅಂಶಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ.

ದುರ್ಬಲಗೊಂಡ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಚಿಹ್ನೆಗಳು :

ದುರ್ಬಲಗೊಂಡ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಚಿಹ್ನೆಗಳು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತವೆ.

 ಕೆಲವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ,

1.ನಿರಂತರ ದುಃಖ ಅಥವಾ ಖಿನ್ನತೆ:. ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಬೇಸರ ನಿರಾಶೆ, ಹಾಗೂ ಈ ಮೊದಲು ಆನಂದಿಸಿದ ಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ನಿರಾಸಕ್ತಿಯ ಭಾವನೆ.

 2.ಆತಂಕ: ಯಾವುದೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾರಣವಿಲ್ಲದೆ ಅತಿಯಾದ ಚಿಂತೆ, ನಿರಂತರವಾದ ಉದ್ವೇಗ, ಹತಾಶೆ ಹಾಗೂ ಯಾವುದೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಸ್ಪೋಟಗೊಳ್ಳುವ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವುದು.

3.ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ್ಯ ಆಗುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳು         ( Mood Swings): ಒಂದು ಕ್ಷಣ ಸಂತೋಷವಾಗಿದ್ದು ಮರು ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ದು:ಖ  ನಂತರ ಕೆರಳಿಸುವಂತಹ ಮನಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಬಳಲುವುದು. ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವುದು.

4.ಕಿರಿಕಿರಿ ಅಥವಾ ಕೋಪ: . ಬೇಗನೆ ಸಿಟ್ಟಿಗೇಳುವುದು ನಿರಾಸೆಯಾಗುವುದು ಹಾಗೂ ತಕ್ಷಣವೇ  ಉದ್ರೇಕಗೊಂಡಂತೆ, ನಿರಾಶೆಗೊಂಡಂತೆ ಅಥವಾ ಕೋಪವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಭಾವನೆ.

5.ಮಾನಸಿಕ ಏಕಾಗ್ರತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಕಷ್ಟ :. ಯಾವುದೇ ಒಂದು ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸನ್ನು  ಕೇಂದ್ರೀಕೃತಗೊಳಿಸಲು ತೊಂದರೆ, ಸ್ಮರಣೆಯಲ್ಲಿ ಇಡಲು ಕಷ್ಟ ಪಡುವುದು ಹಾಗೂ ದೃಢ ನಿರ್ಧಾರ ಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆ ಮುಂತಾದ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.

6.ಹಸಿವು ಹಾಗೂ ತೂಕದಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳು : ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಬದಲಾವಣೆಗಳು, ತೂಕ ನಷ್ಟ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.

7.ನಿದ್ರೆಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆಗುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳು: . ನಿದ್ರೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವಲ್ಲಿ ಕಷ್ಟ, ನಿದ್ರಾ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ  ಮುಂದುವರೆಯುವಲ್ಲಿ ಕಷ್ಟ, ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆ, ನಿದ್ರಾಹೀನತೆ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ನಿದ್ರೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಇರುವುದು. ಇವೇ ಮುಂತಾದ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.

8.ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಂದ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು:. ಸಮಾಜದ ಜೊತೆಗಿರುವ ಒಳ್ಳೆಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ತೊರೆಯುವುದು ಅಥವಾ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುವುದು ಹಾಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿರಲು ಬಯಸುವುದು.

9.ದೈಹಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳು:. ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ದೇಹದ ವಿವಿಧ ಅಂಗಾಂಗಗಳ ರೋಗಗಳ  ಲಕ್ಷಣಗಳಾದ ತಲೆನೋವು, ಹೊಟ್ಟೆ ನೋವು, ವಾಂತಿ , ಬೇಧಿ, ಮೈ, ಕೈ  ಎದೆ,  ಸ್ನಾಯುಗಳು ,  ಕೀಲುಗಳಲ್ಲಿ ನೋವು ,ನಿದ್ರಾಹೀನತೆ, ಹಸಿವಾಗದಿರುವುದು ಮುಂತಾದ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಮೇಲಿಂದ ಮೇಲೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ನಿರಂತರವಾಗಿ ವಿವಿಧ ರೋಗದ ಲಕ್ಷಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಜೀವಿಸುವುದು,  ಇದನ್ನು ಮನೋ ದೈಹಿಕ ಕಾಯಿಲೆಗಳು (Psychosomatic illness)  ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

10.ಮಾದಕ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಸೇವನೆ: . ಮನಸ್ಸನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೇ ಮಧ್ಯ, ತಂಬಾಕು, ಮಾದಕ  ಪದಾರ್ಥಗಳಾದ ಗಾಂಜಾ, ಅಫೀಮು, ಹಾಗೂ ಡ್ರಗ್ಸ್  ಸೇವನೆಯ ಮೇಲೆಯೇ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುವುದು ( ಡ್ರಗ್ಸ್ ಅಡಿಕ್ಷನ್) ,ಇವುಗಳೂ ಕೂಡ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅನಾರೋಗ್ಯದ ಲಕ್ಷಣಗಳು.

 ನೀವು ಅಥವಾ ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿರುವ ಯಾರಾದರೂ ಈ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಇದು ದುರ್ಬಲ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿರಬಹುದು ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ವೃತ್ತಿಪರರಿಂದ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿಯಾಗಿದೆ.

ನಿಮ್ಮ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಹೇಗೆ ಸುಧಾರಿಸುವುದು?

ನಿಮ್ಮ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವುದು ನಿಮ್ಮ ಒಟ್ಟಾರೆ ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಮೇಲೆ ಧನಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು.  ನಿಮ್ಮ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಕೆಲವು ಸಲಹೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ:

1.ಮಾನಸಿಕ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸಿ: ನಿಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡದ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಹಾಗೂ ಅವುಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಿ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ತಂತ್ರಗಳು.             (Relaxation techniques) ವ್ಯಾಯಾಮ, ಅಥವಾ ಚಿಕಿತ್ಸಕರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುವುದು.

2.ದೃಢವಾದ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ ಹಾಗೂ ಬೆಳೆಸಿ: ಸ್ನೇಹಿತರು, ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಗೆಳೆಯರೊಂದಿಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳಿ.  ಆತ್ಮೀಯರೊಂದಿಗೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಸಮಯವನ್ನು ಕಳೆಯಿರಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ.

3. ಮನಸ್ಸನ್ನು ಸದ್ಯದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ(Stay in the present / Mindfulness ) : ಧ್ಯಾನ ಅಥವಾ ಯೋಗದಂತಹ  ತಂತ್ರಗಳು ನಿಮಗೆ ವರ್ತಮಾನದಲ್ಲಿರಲು ಮತ್ತು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

4. ನೀವು ಆನಂದಿಸುವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ: ನಿಮಗೆ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ತೃಪ್ತಿಯನ್ನು ತರುವ ಹವ್ಯಾಸಗಳು ಮತ್ತು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ.

5. ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ವ್ಯಾಯಾಮ:ದೈಹಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯು ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಮತ್ತು ಆತಂಕ ಮತ್ತು ಖಿನ್ನತೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

6. ಸಮತೋಲಿತ ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸಿ: ಆರೋಗ್ಯಕರ ಆಹಾರವು ನಿಮ್ಮ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.

7. ಒಳ್ಳೆಯ ಗುಣಮಟ್ಟದ ನಿದ್ರೆಯನ್ನು ಆನಂದಿಸಿ: ನಿಮ್ಮ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಯೋಗಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಪ್ರತಿ ರಾತ್ರಿ 7-9 ಗಂಟೆಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟದ ನಿದ್ರೆಯ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಿ.

8.ಸೀಮಿತ ಪರದೆಯ ಸಮಯವನ್ನು(Screen time) :ನಿದ್ರೆಯ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಮತ್ತು ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ಮಲಗುವ ಮುನ್ನ ಟಿವಿ, ಲ್ಯಾಪ್ಟಾಪ್ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಮುಂತಾದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಸ್ವಿಚ್ ಆಫ್ ಮಾಡಿ.

9.ತಜ್ಞರ ಸಲಹೆ ಪಡೆಯಲು ಹಿಂಜರಿಯಬೇಡಿ : ನಿಮ್ಮ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯದೊಂದಿಗೆ ನೀವು ಹೋರಾಡುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತಜ್ಞರ ಸಲಹೆ ಪಡೆಯಲು ಹಿಂಜರಿಯಬೇಡಿ.

10.ಸ್ವ-ಸಹಾನುಭೂತಿಯನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿ: ನಿಮ್ಮ ಬಗ್ಗೆಯೇ  ಕಠೋರತೆ ಬೇಡ. ದಯೆಯಿಂದಿರಿ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂ ಸಹಾನುಭೂತಿಯನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸವಾಲಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ. ಸ್ವಾಭಿಮಾನ ಹಾಗೂ ಸ್ವಪ್ರತಿಷ್ಠೆಗೆ     (Self Esteem) ಧಕ್ಕೆಯಾಗದಿರಲಿ.

 11. ನಮ್ಮ ಹಿಡಿತದಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು ಮುನ್ನಡೆಯುವ ಎದೆಗಾರಿಕೆ ರೂಢಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ: ಕಾಯಿಲೆಗಳು, ಆರ್ಥಿಕ ನಷ್ಟ, ಆಕಸ್ಮಿಕಗಳು , ಹಾಗೂ ಪ್ರಿಯರ ಅಗಲಿಕೆ ಮುಂತಾದ ಎಲ್ಲ ಅವಘಡಗಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು ಮುನ್ನಡೆಯುವುದನ್ನು ಕಲಿಯಬೇಕು.

 ನಿಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ದಿನಚರಿಯಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ದೊಡ್ಡ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು.  ಸ್ವಯಂ-ಆರೈಕೆಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವುದು ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಯೋಗಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಾಗ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.

ಇದು ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆಯೇ ?

ಹೌದು, ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವು ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಬಹುದು ಎಂದು ಸೂಚಿಸಲು ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.  ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಧೋರಣೆ ಹಾಗೂ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಕಳಪೆ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯ ಹೊಂದಿರುವವರಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಬದುಕುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಸಂಶೋಧನೆ ತೋರಿಸಿದೆ.

  ಹಲವಾರು ಅಂಶಗಳು ಇದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತವೆ. ಉತ್ತಮ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯವು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನಶೈಲಿಯ ಆಯ್ಕೆಗಳಾದ  ನಿಯಮಿತ ವ್ಯಾಯಾಮ, ಸಮತೋಲಿತ ಆಹಾರ, ಮತ್ತು ಧೂಮಪಾನ ಮತ್ತು ಅತಿಯಾದ ಮದ್ಯಪಾನದಂತಹ ಹಾನಿಕಾರಕ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವುದು, ಇವೆಲ್ಲವೂ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಬಹುದು.  ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆಗಳು ಮತ್ತು ಬಲವಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬೆಂಬಲ ಹಾಗೂ ಸ್ನೇಹ, ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೃದ್ರೋಗ ಮತ್ತು ಮಧುಮೇಹದಂತಹ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಕಾಯಿಲೆಗಳ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಜೀವಿತಾವಧಿಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.

 ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮಾನಸಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಾಗೂ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯ, ಜೀವನದ ಎಲ್ಲಾ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿಯೂ ನಮ್ಮ ಸಾಮೂಹಿಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಅಚ್ಚಳಿಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಬೀರುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಹಿತವಾದ ಮಾನಸಿಕ ಹಾಗೂ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸ್ಥಿತಿ ದೀರ್ಘಾಯುವಿನ ಪಯಣದತ್ತ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಂದೇಹವಿಲ್ಲ.

ಲೇಖಕರು: ಡಾ. ಅಣ್ಣಪ್ಪ. ಪಾಂಗಿ. ಎಂ.ಡಿ.,

ಹಿರಿಯವೈದ್ಯರು, ಅನ್ನಪೂರ್ಣ ಮಲ್ಟಿ ಸ್ಪೆಷಾಲಿಟಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಅಥಣಿ – 591304